Các Trò Chơi Dân Gian Dành Cho Người Lớn – Gắn Kết Dịp Tết 2025

1. Nguồn gốc các trò chơi Dân gian

2. Các trò chơi dân gian dành cho người lớn

2.1. Kéo co

Các trò chơi dân gian dành cho người lớn

• Luật chơi: Người chơi được chia thành hai đội có số lượng người bằng nhau, đứng hai bên sợi dây thừng dài. Ở giữa dây thừng được buộc một dải lụa đỏ để làm điểm đánh dấu. Khi trọng tài ra hiệu bắt đầu, cả hai đội cùng kéo sợi dây về phía mình. Đội nào kéo được dải lụa đỏ qua vạch định sẵn sẽ giành chiến thắng.Để trò chơi thêm phần kịch tính, các đội thường sẽ lên chiến lược, sắp xếp các thành viên khỏe mạnh ở vị trí đầu dây và cuối dây, đồng thời đồng thanh hô khẩu hiệu để khích lệ tinh thần.
• Ý nghĩa: Kéo co không chỉ là trò chơi mang tính giải trí mà còn chứa đựng giá trị văn hóa và tinh thần sâu sắc. Trò chơi thể hiện tinh thần đoàn kết, sức mạnh tập thể, và khả năng phối hợp ăn ý giữa các thành viên trong đội. Ngoài ra, kéo co còn được coi là một nghi thức tượng trưng cho sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, thể hiện khát vọng cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống sung túc và an lành.

2.2. Đập Niêu Đất

• Luật chơi: Trò chơi đập niêu đất thường bắt đầu với việc treo những chiếc niêu đất (một loại nồi đất truyền thống) trên dây ngang, cách mặt đất một độ cao nhất định. Mỗi người chơi sẽ được bịt mắt và xoay vài vòng để mất phương hướng, sau đó dùng một cây gậy để cố gắng đập trúng chiếc niêu đất. Thử thách nằm ở việc người chơi phải tập trung, lắng nghe hướng dẫn từ khán giả để định hướng chính xác vị trí của niêu. Mỗi người chơi chỉ có một lượt, và chiếc niêu chứa phần thưởng nhỏ như bánh kẹo, tiền xu, hoặc quà tặng thú vị. Nếu đập trúng, người chơi sẽ được nhận toàn bộ phần thưởng trong niêu. Trong trường hợp không ai đập trúng, ban tổ chức có thể gia tăng độ hấp dẫn bằng cách nâng mức thưởng hoặc giảm độ cao của niêu đất để khích lệ người chơi.
• Ý nghĩa: Trò chơi đập niêu đất không chỉ mang lại niềm vui mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Việc đập vỡ niêu đất tượng trưng cho việc phá bỏ những điều cũ kỹ, không may mắn trong năm cũ để đón chào những điều mới mẻ, tốt lành trong năm mới. Âm thanh của niêu đất vỡ cùng tiếng hò reo của khán giả tạo nên không khí hân hoan, rộn ràng, mang lại sự gắn kết cho cộng đồng.

2.3. Chọi Gà

• Luật chơi: Chọi gà không đơn thuần là một trò chơi mà là cả một nghệ thuật, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ những người nuôi gà. Mỗi chú gà tham gia trận đấu được tuyển chọn kỹ càng từ giống tốt và trải qua quá trình huấn luyện nghiêm ngặt. Trận đấu diễn ra trên một sân đấu nhỏ, thường được vây kín bởi khán giả. Mỗi trận thường có hai chú gà đối đầu. Luật chơi đơn giản nhưng gay cấn: trận đấu sẽ kết thúc khi một trong hai chú gà bị hạ gục, bỏ chạy, hoặc không thể tiếp tục chiến đấu. Các chủ gà không được can thiệp vào trận đấu mà chỉ có thể cổ vũ từ xa. Một số trận đấu chọi gà còn được tổ chức theo hình thức chuyên nghiệp, có quy định cụ thể về thời gian, trọng lượng gà và các vòng thi đấu để đảm bảo công bằng.
• Ý nghĩa: Chọi gà không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Trước hết, nó thể hiện sự mạnh mẽ, tinh thần chiến đấu và ý chí kiên cường. Những chú gà chọi được huấn luyện không chỉ để thắng mà còn phải thể hiện vẻ đẹp, sự dẻo dai và chiến thuật thông minh trong từng trận đấu, qua đó phản ánh tài năng và sự khéo léo của người nuôi. Ngoài ra, chọi gà còn là dịp để cộng đồng giao lưu, gắn kết và chia sẻ kinh nghiệm. Các chủ gà thường tranh thủ dịp này để trao đổi về cách chọn giống, huấn luyện và chăm sóc gà chọi. Điều này góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa, kỹ thuật nuôi gà truyền thống đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

2.4. Bịt Mắt Bắt Dê

• Luật chơi: Trò chơi này đơn giản nhưng đầy tính hài hước và kịch tính. Một người chơi tình nguyện sẽ bị bịt mắt bằng khăn hoặc vải đen để không thể nhìn thấy. Nhiệm vụ của họ là tìm cách bắt được một "dê" - thường là một người khác giả làm dê - trong một khu vực quy định. Người giả làm dê sẽ phải liên tục phát ra âm thanh "be be" để đánh lạc hướng người chơi, tạo thêm phần thử thách. Để tăng thêm độ khó và sự hấp dẫn, những người khác xung quanh có thể cổ vũ hoặc hướng dẫn sai để người bị bịt mắt nhầm lẫn. Người bị bịt mắt sẽ dùng tay để dò tìm và bắt dê. Nếu bắt đúng, người chơi sẽ thắng và được đổi vai làm dê hoặc chỉ định người khác tham gia tiếp.
• Ý nghĩa: Bịt mắt bắt dê không chỉ mang lại niềm vui, tiếng cười cho người tham gia mà còn là bài học về sự phán đoán, nhanh nhẹn, và khéo léo. Người chơi phải tập trung lắng nghe, dự đoán hướng di chuyển của dê, đồng thời điều chỉnh hành động của mình sao cho chính xác nhất. Trò chơi cũng phản ánh tinh thần hòa đồng, gắn kết trong cộng đồng, khi mọi người cùng tham gia và cổ vũ nhau một cách sôi nổi. Nó giúp xóa bỏ khoảng cách giữa các thế hệ, mang đến một không khí vui tươi, ấm áp, đặc biệt phù hợp với những dịp lễ hội đầu xuân.

2.5. Cờ Người

• Luật chơi: Cờ người được mô phỏng theo cờ tướng, nhưng điểm độc đáo là các quân cờ được thay thế bằng người thật. Những người hóa thân thành các quân cờ sẽ mặc trang phục tượng trưng cho vị trí của mình, như tướng, sĩ, xe, pháo, mã, tượng, và tốt. Trận đấu diễn ra trên một bàn cờ lớn kẻ sẵn trên mặt đất. Hai kỳ thủ ngồi ở hai đầu bàn cờ và điều khiển quân cờ sống bằng cách hô to nước đi. Các quân cờ sẽ bước theo lệnh, mô phỏng chính xác từng bước di chuyển như trong cờ tướng. Trò chơi thường kéo dài khoảng 30 phút đến 1 tiếng, tùy vào mức độ cân não giữa hai kỳ thủ. Người chiến thắng là người chiếu bí được quân tướng của đối phương, mang lại cảm giác vỡ òa cho cả kỳ thủ lẫn khán giả.
• Ý nghĩa: Cờ người không chỉ là trò chơi giải trí mà còn mang ý nghĩa tôn vinh trí tuệ, sự thông minh và khả năng chiến lược của kỳ thủ. Đây là một trong những trò chơi dân gian thể hiện sự khéo léo trong nghệ thuật quân sự, được ví như một trận đấu giả lập thu nhỏ. Hơn thế, trò chơi còn tạo ra không khí sôi động và lôi cuốn trong các lễ hội, thu hút đông đảo người xem ở mọi độ tuổi. Việc kết hợp giữa trí tuệ và nghệ thuật trình diễn cũng giúp cờ người trở thành một nét đẹp văn hóa đặc sắc, được lưu giữ qua nhiều thế hệ.

2.6. Nhảy Bao Bố

• Luật chơi: Mỗi người chơi được cấp một chiếc bao bố lớn, thường dài đủ để bao phủ đến eo hoặc ngực. Người chơi đứng trong bao bố, giữ chặt miệng bao bằng hai tay, sẵn sàng tại vạch xuất phát. Khi có hiệu lệnh bắt đầu, các thí sinh sẽ nhảy liên tục về phía vạch đích, cố gắng giữ thăng bằng và không bị ngã. Quá trình chơi đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa tốc độ và kỹ năng giữ thăng bằng. Ai nhảy về đích đầu tiên mà không phạm quy, chẳng hạn như không tuột khỏi bao hoặc không bước chân ra ngoài bao, sẽ giành chiến thắng. Trong một số biến thể, trò chơi có thể được tổ chức theo hình thức tiếp sức, nơi các đội thi đấu và từng thành viên hoàn thành phần đường đua của mình trước khi chuyển bao cho người tiếp theo.
• Ý nghĩa: Nhảy bao bố là trò chơi đơn giản nhưng lại mang đến niềm vui bất tận nhờ những tình huống hài hước và bất ngờ xảy ra trong quá trình thi đấu. Những cú ngã cười ra nước mắt hay sự cố "mắc kẹt" trong bao bố thường tạo nên bầu không khí vui nhộn, khiến người chơi và cả khán giả đều không thể nhịn cười. Về mặt ý nghĩa, trò chơi tượng trưng cho sự kiên trì và nỗ lực vượt qua khó khăn. Người chơi phải tập trung cao độ, giữ thăng bằng và vượt qua cảm giác loạng choạng để tiến về đích. Đây là một cách khéo léo để nhắc nhở rằng dù đối mặt với thử thách, chỉ cần kiên nhẫn và cố gắng, chúng ta sẽ đạt được mục tiêu. Ngoài ra, nhảy bao bố cũng mang tính chất gắn kết cộng đồng, khi mọi người cùng nhau tham gia hoặc cổ vũ, tạo nên sự đoàn kết và hòa đồng. Đặc biệt trong dịp Tết, trò chơi này giúp mang lại tiếng cười và không khí vui vẻ, khởi đầu năm mới tràn đầy năng lượng tích cực.

3. Các Sự Kiện Tết Tổ Chức Trò Chơi Dân Gian

Các Sự Kiện Tết Tổ Chức Trò Chơi Dân Gian

3.1. Hội Chợ Hoa Xuân

• Giá vé & Du khách tham gia: Vé vào cửa thường dao động từ 30.000 VND - 50.000 VND tùy vào từng địa phương và quy mô của sự kiện. Du khách hoàn toàn có thể tham gia các trò chơi nếu có nhu cầu, và đây là một dịp tuyệt vời để hòa mình vào không khí Tết đậm đà bản sắc dân tộc. Các trò chơi dân gian này mở cửa tự do, không yêu cầu vé tham gia, giúp mọi người cùng tận hưởng không khí Tết.

3.2. Lễ Hội Đền Gióng (Hà Nội)

• Giá vé & Du khách tham gia: Lễ hội Đền Gióng không thu vé vào cửa, và mọi người đều có thể đến tham dự tự do. Du khách cũng có thể tham gia các trò chơi dân gian trong lễ hội này. Đây là cơ hội để du khách hòa mình vào những giá trị văn hóa truyền thống và có những trải nghiệm đầy thú vị trong không khí Tết.

3.3. Hội Xuân Yên Tử (Quảng Ninh)

• Giá vé & Du khách tham gia: Vé vào cửa lễ hội là miễn phí, tuy nhiên, du khách cần phải chuẩn bị cho chi phí đi lại hoặc các dịch vụ ăn uống tại khu vực lễ hội. Đối với các trò chơi dân gian, du khách có thể tham gia trực tiếp nếu muốn, và lễ hội cũng thường xuyên có các hoạt động thi đấu mở cho cộng đồng, khuyến khích sự tham gia của mọi người từ địa phương đến du khách.

3.4. Lễ Hội Chùa Hương (Hà Nội)

• Giá vé & Du khách tham gia: Lễ hội Chùa Hương thu vé tham quan vào cửa, dao động từ 40.000 VND - 100.000 VND tùy vào các dịch vụ đi kèm như cáp treo hoặc thuyền. Du khách có thể tham gia các trò chơi dân gian trong khu vực lễ hội miễn phí, tùy thuộc vào sự tổ chức của ban tổ chức lễ hội.

Tip nhỏ: Khi tham gia các sự kiện Tết và trò chơi dân gian, bạn nên mang theo trang phục thoải mái và chuẩn bị tâm lý thoải mái để dễ dàng hòa nhập vào không khí vui tươi của lễ hội. Ngoài ra, đừng quên mang theo đồ ăn nhẹ và nước uống, vì các sự kiện lớn thường có đông người tham gia và có thể mất thời gian để di chuyển giữa các khu vực.

>>> Xem thêm: Xông Đất Là Gì? Người Đi Xông Đất Cần Làm Gì Để Mang May Mắn Đầu Năm? 

4. Giá Trị Văn Hóa Của Các Trò Chơi Dân Gian