Cách Làm Mứt Bí Đao Tại Nhà Cực Đơn Giản Chỉ Với 5 Bước

1. Nguyên Liệu Cần Chuẩn Bị Cho Mứt Bí Đao

• Bí đao: 1 quả to (khoảng 1,5kg – 2kg). Nên chọn bí đao già, vỏ xanh đậm, cứng, không bị mềm hay dập nát. Bí già sẽ có phần thịt chắc, ít nước, khi làm mứt sẽ giòn và ngon hơn. Tránh chọn bí quá non vì khi sên mứt dễ bị nhão và không giòn.
• Đường cát trắng: 500g – 600g. Tùy vào khẩu vị gia đình, bạn có thể tăng hoặc giảm lượng đường. Nếu muốn mứt không quá ngọt, giảm đường xuống khoảng 400g. Ngược lại, nếu thích mứt khô ráo, bám nhiều đường thì nên tăng lượng đường.
• Vôi tôi: 20g (khoảng 1 muỗng canh). Vôi tôi giúp bí đao giòn và không bị nát khi sên. Hòa vôi với 1 lít nước lọc, để lắng khoảng 1-2 giờ, chỉ lấy phần nước trong để ngâm bí. Nếu không có vôi, bạn có thể thay bằng nước muối loãng nhưng bí sẽ không giòn bằng.
• Nước lọc: 1 lít – dùng để hòa với vôi tôi hoặc luộc bí.
• Vanila hoặc nước hoa bưởi (tùy chọn): 1-2 giọt. Thêm một chút vanila hoặc nước hoa bưởi vào lúc sên sẽ giúp mứt thơm nhẹ nhàng, không bị ngán. Nếu thích tự nhiên, bạn có thể dùng lá dứa khi nấu để tạo hương thơm thanh mát.

• Muối hạt: 1 thìa cà phê – giúp làm sạch bí đao khi rửa.
• Phèn chua: 5g – nếu không dùng vôi, có thể luộc bí với phèn chua để tạo độ giòn.
• Màu thực phẩm tự nhiên: Lá dứa (cho màu xanh), củ dền (cho màu đỏ hồng), cà rốt (cho màu cam) nếu muốn tạo màu sắc đẹp mắt cho mứt.

2. Các Bước Làm Mứt Bí Đao Đơn Giản

• Sơ chế bí đao:
  • Gọt bỏ lớp vỏ xanh bên ngoài, dùng muỗng nạo sạch phần ruột và hạt (Nên chọn những quả bí đao già, vỏ màu xanh sẫm, cứng chắc, có lớp phấn trắng bên ngoài. Tránh chọn bí quá non hoặc bị mềm, dập nát vì sẽ dễ bị nát khi sên mứt)
  • Cắt bí đao thành từng miếng vừa ăn, có thể thái dạng sợi dài, miếng vuông hoặc hình dạng khác tùy thích.
• Ngâm bí với nước vôi trong:
  • Hòa tan 20g vôi tôi với 1 lít nước, để lắng khoảng 1-2 tiếng rồi gạn lấy phần nước trong.
  • Ngâm bí đao vào nước vôi trong khoảng 4-6 giờ (hoặc để qua đêm) để bí được cứng, giòn, không bị nát khi sên.
  • Nếu không thích dùng nước vôi, bạn có thể thay bằng cách luộc bí với phèn chua (5g) khoảng 3-5 phút rồi vớt ra để ráo.

• Sau khi ngâm, vớt bí đao ra và rửa sạch nhiều lần dưới vòi nước để loại bỏ hoàn toàn mùi vôi.
• Đun sôi nước và chần sơ bí đao khoảng 2-3 phút để khử mùi vôi và giúp bí giòn hơn.
• Vớt bí ra, rửa lại với nước lạnh rồi để ráo nước.
• Có thể ngâm bí qua nước đá lạnh để bí thêm giòn.

• Cho bí đao đã ráo nước vào thau lớn, đổ đường cát trắng theo tỷ lệ 1kg bí đao : 500-600g đường.
• Trộn nhẹ nhàng để đường phủ đều lên bí.
• Ướp bí trong khoảng 3-5 tiếng hoặc để qua đêm cho đường tan hoàn toàn và thấm vào từng miếng bí.
• Nếu muốn mứt khô ráo, nên dùng đường cát trắng mịn thay vì đường hạt to.

• Cho hỗn hợp bí đao và nước đường vào nồi lớn, đun ở lửa vừa cho đến khi nước đường sôi lên.
• Khi nước đường bắt đầu cạn, hạ nhỏ lửa và đảo nhẹ tay để bí không bị nát.
• Khi nước đường sánh lại, chuyển sang dạng siro, tiếp tục đun cho đến khi nước đường gần cạn hẳn.
• Trong lúc đun, không nên đảo quá mạnh tay để tránh làm gãy nát bí.

• Khi nước đường đã gần cạn, hạ lửa nhỏ nhất và bắt đầu sên bí.
• Liên tục đảo đều tay để đường kết tinh và bám đều quanh từng miếng bí.
• Khi mứt khô ráo, đường kết tinh trắng phủ đều và bí đao trong, giòn nhẹ, tắt bếp và tiếp tục đảo thêm vài phút để mứt nguội bớt và không bị chảy nước.
• Nếu muốn mứt có hương thơm đặc biệt, nhỏ vài giọt vanila hoặc nước hoa bưởi vào lúc sên gần xong.
• Để mứt không bị chảy nước, đảm bảo sên đến khi bí khô hoàn toàn.

• Đổ mứt bí ra mâm hoặc khay lớn, tãi đều để mứt nguội hẳn.
• Khi mứt đã nguội, cho vào lọ thủy tinh kín, túi zip hoặc hũ nhựa để bảo quản. Để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Nếu muốn mứt giữ được lâu, có thể cho vào túi hút chân không.

Một Số Lưu Ý Sên Mứt Bí Đao:

• Không sên quá lửa: Sẽ làm mứt bị cháy hoặc khô cứng.
• Đảm bảo bí thật ráo nước: Trước khi ướp đường để tránh mứt bị chảy nước.
• Không nên cho quá nhiều đường: Sẽ khiến mứt dễ bị ngọt gắt và khó kết tinh đường.

3. Một Số Lưu Ý Khi Làm Mứt Bí Đao

• Lượng đường: Thông thường, tỷ lệ đường và bí đao là 1kg bí đao : 500-600g đường. Tuy nhiên, bạn có thể điều chỉnh linh hoạt tùy theo khẩu vị gia đình. Quá nhiều đường sẽ khiến mứt bị ngọt gắt, khó ăn và dễ bị chảy nước sau khi bảo quản. Quá nhiều đường sẽ khiến mứt bị ngọt gắt, khó ăn và dễ bị chảy nước sau khi bảo quản. Nên sử dụng đường cát trắng mịn để mứt bí đao lên màu đẹp, đường dễ kết tinh hơn.
• Thời gian sên mứt: Sên mứt là khâu quan trọng nhất, cần thực hiện từ từ với lửa nhỏ để tránh làm cháy khét đường và bí. Việc đun lửa lớn hoặc đảo quá mạnh sẽ làm bí bị gãy nát, dễ cháy phần đường bám quanh. Trung bình, sên mứt mất khoảng 30-45 phút tuỳ vào lượng bí và độ lớn của lửa. Khi thấy nước đường gần cạn, đảo đều tay và hạ lửa nhỏ nhất để đường kết tinh từ từ, giúp mứt khô ráo và không dính tay.
• Hương vị: Để mứt bí đao dậy mùi thơm hấp dẫn, bạn có thể cho thêm 1-2 giọt vanila hoặc nước hoa bưởi vào lúc gần kết thúc quá trình sên. Cho vừa đủ để tạo hương thơm dịu nhẹ, tránh làm át đi vị ngọt thanh tự nhiên của bí. Nếu thích vị the mát, bạn có thể thêm chút vỏ chanh hoặc gừng thái sợi vào khi sên.

4. Cách Bảo Quản Mứt Bí Đao

• Để Mứt Nguội Hoàn Toàn Trước Khi Bảo Quản
  • Sau khi sên xong, hãy để mứt bí đao nguội hẳn ở nhiệt độ phòng. Việc này giúp mứt khô ráo, đường bám đều và không bị đọng hơi nước trong quá trình bảo quản.
  • Tuyệt đối không đậy nắp hoặc cho mứt vào túi khi còn nóng hoặc ấm vì dễ làm mứt bị ẩm, chảy nước và nhanh hỏng.
  • Trải mứt ra mâm hoặc khay rộng, lót giấy nến để mứt nguội nhanh hơn và không bị dính.
• Chọn Dụng Cụ Bảo Quản Phù Hợp
  • Hũ thủy tinh có nắp kín: Đây là lựa chọn tốt nhất vì không giữ mùi và giúp mứt không bị ẩm. Hũ thủy tinh cần được rửa sạch, lau khô hoàn toàn trước khi cho mứt vào.
  • Túi zip hoặc túi hút chân không: Nếu không có hũ, bạn có thể dùng túi zip hoặc túi hút chân không để bảo quản. Cách này giúp hạn chế không khí tiếp xúc với mứt, giữ mứt khô ráo lâu hơn.
  • Hũ nhựa thực phẩm: Cũng là lựa chọn phù hợp nếu dùng trong thời gian ngắn, nhưng cần chọn loại nhựa an toàn, không mùi.
  • Cho thêm một gói hút ẩm thực phẩm nhỏ vào hũ để mứt không bị ẩm.
• Bảo Quản Ở Nơi Khô Ráo, Thoáng Mát
  • Mứt bí đao nên được đặt ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời hoặc gần nguồn nhiệt (bếp, lò vi sóng) để không làm mứt chảy nước.
  • Nếu thời tiết nồm ẩm, nên bảo quản mứt trong tủ lạnh để kéo dài thời gian sử dụng.
  • Nên chia mứt thành từng phần nhỏ để dùng dần, tránh mở ra nhiều lần làm mứt dễ bị ẩm.
• Bảo Quản Trong Tủ Lạnh
  • Nếu muốn bảo quản lâu dài (trên 1 tháng), bạn nên để mứt bí đao trong ngăn mát tủ lạnh.
  • Trước khi ăn, chỉ lấy một lượng vừa đủ và để mứt ra ngoài nhiệt độ phòng khoảng 10 phút để mứt mềm lại, không bị cứng do lạnh.
  • Hạn chế mở nắp hũ liên tục, mỗi lần lấy mứt xong nhớ đóng kín nắp để tránh không khí ẩm xâm nhập.
• Thời Gian Bảo Quản Lý Tưởng
  • Ở nhiệt độ phòng: Bảo quản trong 2-3 tuần nếu để ở nơi khô thoáng.
  • Trong tủ lạnh: Bảo quản được từ 1-2 tháng mà vẫn giữ được độ giòn và hương vị thơm ngon.
  • Nên làm lượng vừa phải để thưởng thức hết trong thời gian ngắn, tránh để quá lâu làm giảm chất lượng.
• Nhận Biết Mứt Bị Hỏng
  • Mứt chảy nước: Do bảo quản không kín hoặc để nơi ẩm ướt.
  • Mứt bị mốc: Do mứt chưa nguội hẳn đã cho vào hũ hoặc không sên kỹ làm mứt còn ẩm.
  • Mứt có mùi lạ: Có thể do bảo quản quá lâu hoặc không đúng cách.
  • Nếu phát hiện mứt có dấu hiệu hỏng, tốt nhất không nên sử dụng để đảm bảo an toàn sức khỏe.

5. Ý Nghĩa Mứt Bí Đao

• Mứt Bí Đao Miền Bắc: Ngọt thanh, dịu nhẹ, không quá ngọt gắt, chú trọng vào sự cân bằng hương vị tự nhiên. Người miền Bắc thường ưu tiên giữ được độ giòn của bí đao nên ngâm kỹ với nước vôi trong và sên đều tay. Đường áo bên ngoài mứt thường mỏng, bám nhẹ, không quá dày. Cắt miếng vuông hoặc dạng sợi nhỏ, đều đặn, trông rất bắt mắt. Thể hiện sự thanh tao, nhẹ nhàng, đúng với phong cách sống giản dị nhưng tinh tế của người Bắc.
• Mứt Bí Đao Miền Trung: Vị ngọt thường đậm hơn, đôi khi còn kết hợp thêm gừng để tạo vị cay nhẹ, giúp cân bằng hương vị. Người miền Trung thường sên mứt kỹ hơn để mứt khô và để được lâu hơn do khí hậu miền Trung thường nắng nóng. Cắt miếng dài hoặc nhỏ, có thể tạo hình cầu kỳ như hoa lá để tăng tính thẩm mỹ. Thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ và cầu kỳ trong từng món ăn, mang đậm tính truyền thống và phong vị quê hương.
• Mứt Bí Đao Miền Nam: Vị ngọt thường đậm hơn hai miền còn lại, đôi khi kết hợp thêm hương vani hoặc nước hoa bưởi để tăng phần hấp dẫn. Người miền Nam sên mứt với lớp đường dày hơn, tạo nên vẻ ngoài óng ánh, bắt mắt. Họ chú trọng vào sự mềm mại, không quá giòn. Thường cắt khúc lớn hoặc tạo hình phong phú, đa dạng. Phản ánh sự sung túc, phóng khoáng, hào sảng trong cách sống và ẩm thực của người miền Nam.