-
-
-
Tổng tiền thanh toán:
-
5 Loại Ngũ Quả Miền Bắc. Mâm Ngũ Quả Ngày Tết Đầy Ý Nghĩa
Thursday,
09/01/2025
Đăng bởi: Võ Ngọc Diệu
5 Loại Ngũ Quả Miền Bắc. Mâm Ngũ Quả Ngày Tết Đầy Ý Nghĩa
Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam, và mâm ngũ quả ngày Tết luôn giữ vai trò quan trọng trong phong tục văn hóa, đặc biệt ở miền Bắc. Không chỉ là một phần của nghi lễ truyền thống, mâm ngũ quả còn thể hiện sự sum vầy, mong ước về một năm mới thịnh vượng và đủ đầy. Cùng Dương Minh tìm hiểu 5 loại ngũ quả miền Bắc thường được chọn để bày trí mâm ngũ quả ngày Tết nhé!
Mục lục
1. Ý Nghĩa Mâm Ngũ Quả Ngày Tết Miền Bắc
Mâm ngũ quả không chỉ là một phần của phong tục Tết cổ truyền mà còn mang trong mình giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc. Trong mâm cơm ngày Tết, mâm ngũ quả được đặt ở vị trí trang trọng nhất, thường trên bàn thờ gia tiên, như một lời cầu chúc và bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên. Đây cũng là cách để các thế hệ con cháu gửi gắm mong muốn về một năm mới an lành, thịnh vượng. Thông thường, mâm ngũ quả được chuẩn bị và bày trí từ ngày 29 hoặc 30 Tết Âm lịch. Đây là thời điểm các gia đình dọn dẹp nhà cửa, trang trí bàn thờ để đón Tết. Mâm ngũ quả thường được giữ nguyên trên bàn thờ đến hết ngày mùng 3 hoặc mùng 4 Tết, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên trong suốt những ngày đầu năm mới.
Ý nghĩa tâm linh của mâm ngũ quả: Người miền Bắc tin rằng mâm ngũ quả đại diện cho 5 yếu tố ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Sự kết hợp hài hòa này tượng trưng cho ước mong cân bằng trong cuộc sống, hòa hợp giữa con người và vũ trụ. Không chỉ vậy, con số "5" còn biểu trưng cho phúc lành: Phú (giàu có), Quý (sang trọng), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh), Ninh (bình an).
Ý nghĩa từng loại quả trên mâm ngũ quả: Mỗi loại quả được bày trên mâm không chỉ mang vẻ đẹp mà còn chứa đựng những thông điệp may mắn:
-
Chuối xanh: Được đặt ở vị trí nền, chuối xanh có hình dáng như bàn tay nâng đỡ, che chở. Đây là biểu tượng cho sự bao bọc, đoàn kết trong gia đình, đồng thời mang ý nghĩa cầu mong bình an, hạnh phúc.
-
Bưởi: Đặt ở trung tâm mâm, quả bưởi với hình dáng tròn đầy tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng và đầy đủ trong cuộc sống.
-
Hồng, cam: Với sắc đỏ và cam rực rỡ, hai loại quả này là biểu tượng của sự hạnh phúc, thành đạt. Màu sắc tươi sáng cũng mang đến không khí vui vẻ, ấm áp cho ngày Tết.
-
Lê (quả mật): Loại quả này thể hiện sự hanh thông, suôn sẻ trong mọi việc. Lê còn có vị ngọt thanh, tượng trưng cho niềm vui, sự ngọt ngào trong cuộc sống.
-
Quất: Những quả quất chín vàng óng ánh mang ý nghĩa tài lộc, thịnh vượng. Cây quất thường được bày cả chậu, nhưng quả quất cũng có thể xuất hiện trên mâm ngũ quả để tăng thêm sự giàu sang, sung túc.
Ý nghĩa văn hóa và tinh thần: Mâm ngũ quả không chỉ là biểu tượng của truyền thống mà còn thể hiện sự gắn kết giữa các thế hệ trong gia đình. Các thành viên cùng nhau lựa chọn, bày trí mâm ngũ quả như một cách sẻ chia niềm vui và tăng thêm không khí ấm cúng. Đồng thời, việc chuẩn bị mâm ngũ quả cũng là dịp để trẻ nhỏ hiểu thêm về giá trị văn hóa và phong tục của dân tộc. Như vậy, mâm ngũ quả không chỉ đơn thuần là một nghi lễ mà còn chứa đựng cả ý nghĩa tinh thần và giá trị nhân văn sâu sắc, là lời cầu mong cho một năm mới trọn vẹn, hạnh phúc.
2. 5 Loại Ngũ Quả Miền Bắc Thường Bày Trên Mâm Ngày Tết
5 Loại Ngũ Quả Miền Bắc Thường Bày Trên Mâm Ngày Tết
Mâm ngũ quả miền Bắc không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật được bày trí đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự sung túc, an lành cho gia đình. Trong đó, 5 loại quả dưới đây thường được chọn vì ý nghĩa sâu sắc và tính truyền thống của chúng.
2.1. Chuối Xanh
Chuối xanh luôn giữ vai trò trung tâm trong mâm ngũ quả của người miền Bắc. Những nải chuối xanh, đều tăm tắp với hình dáng tựa bàn tay xòe ra, ôm lấy các loại quả khác trên mâm, không chỉ tạo nên một bố cục hài hòa mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự che chở, bao bọc và đoàn kết. Người miền Bắc quan niệm rằng, chuối xanh là biểu tượng cho sự sống, sức mạnh và thịnh vượng. Màu xanh của chuối tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở, đồng thời thể hiện mong muốn một năm mới bình an, gia đình quây quần, sum họp. Đặc biệt, những quả chuối xanh non, không quá chín giúp mâm ngũ quả giữ được vẻ tươi mới trong suốt những ngày Tết.
2.2. Bưởi
Quả bưởi thường được đặt nổi bật ở giữa mâm ngũ quả, như một điểm nhấn đầy ý nghĩa. Người miền Bắc thường chọn bưởi da xanh hoặc bưởi diễn, những loại bưởi có hình dáng tròn trịa, lớp vỏ bóng bẩy. Với ý nghĩa là sự đầy đủ, trọn vẹn, bưởi tượng trưng cho sự viên mãn, phú quý và sức khỏe dồi dào. Theo quan niệm dân gian, bưởi còn mang hàm ý cầu mong cho gia đình sự hòa thuận, sung túc trong năm mới. Ngoài ra, vị ngọt thanh mát của bưởi cũng được coi là biểu tượng của những niềm vui nhẹ nhàng, an yên trong cuộc sống.
2.3. Hồng Đỏ Hoặc Cam
Hồng đỏ và cam là hai loại quả được yêu thích vì màu sắc rực rỡ và ý nghĩa tốt lành. Màu đỏ của hồng và màu cam của quả cam không chỉ làm nổi bật mâm ngũ quả mà còn mang lại cảm giác ấm áp, hạnh phúc.
-
Hồng đỏ: Được coi là biểu tượng của sự may mắn và tình yêu nồng ấm. Những quả hồng căng mọng còn thể hiện sự viên mãn, thành công và hạnh phúc trong năm mới.
-
Cam: Với hình dáng tròn đầy, màu cam sáng, loại quả này tượng trưng cho tài lộc và sự thịnh vượng. Cam còn mang hàm ý cầu mong sự phát triển trong sự nghiệp và cuộc sống.
2.4. Lê (Quả Mật)
Quả lê, hay còn gọi là quả mật, là một trong những loại quả không thể thiếu trên mâm ngũ quả miền Bắc. Với hình dáng thanh lịch, lớp vỏ sáng bóng, quả lê không chỉ mang vẻ đẹp trang nhã mà còn chứa đựng những ý nghĩa tốt lành. Lê được chọn vì hương vị ngọt mát, thể hiện sự ngọt ngào và niềm vui trong cuộc sống. Ngoài ra, lê còn tượng trưng cho sự suôn sẻ, hanh thông trong công việc cũng như các mối quan hệ. Khi đặt lê trên mâm ngũ quả, gia chủ mong muốn mọi điều trong năm mới đều diễn ra thuận lợi, trôi chảy.
2.5. Quất
Quất là loại quả đặc trưng trong ngày Tết của người miền Bắc, không chỉ trên mâm ngũ quả mà còn trong chậu cảnh trang trí nhà cửa. Những quả quất chín vàng óng ánh được chọn để bày trên mâm vì chúng tượng trưng cho sự giàu sang, tài lộc và thịnh vượng. Ngoài ý nghĩa về tài lộc, quất còn là biểu tượng của sự sung túc, phúc lộc dồi dào. Những quả quất căng tròn, vàng tươi mang đến niềm hy vọng về một năm mới phát đạt, thành công. Gia đình nào bày quất trên mâm ngũ quả cũng gửi gắm mong muốn cho một mùa xuân thịnh vượng, hạnh phúc.
Các loại quả khác trong mâm ngũ quả
Ngoài 5 loại quả phổ biến trên, người miền Bắc còn sử dụng thêm các loại quả như táo, nho, dứa, đào để làm phong phú mâm ngũ quả. Tuy nhiên, các loại quả này thường được bày xen kẽ để làm đẹp và không mang ý nghĩa trọng tâm như chuối, bưởi, cam, hồng, lê và quất. Mâm ngũ quả miền Bắc không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật với sự phối hợp màu sắc hài hòa mà còn là nơi gửi gắm những ý niệm tốt đẹp, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
>>> Xem thêm: Cách Làm Thịt Kho Hột Vịt Nước Dừa chỉ với 4 bước
3. Cách Bày Mâm Ngũ Quả Miền Bắc Đẹp Và Đúng Chuẩn 
Cách Bày Mâm Ngũ Quả Miền Bắc Đẹp Và Đúng Chuẩn
Việc bày trí mâm ngũ quả không chỉ đơn thuần là sắp xếp các loại quả một cách ngẫu hứng mà còn đòi hỏi sự tinh tế và tuân theo các nguyên tắc truyền thống. Một mâm ngũ quả đẹp giúp bạn ghi điểm trong mắt khách đến chơi nhà mà còn là cách để gia đình thể hiện sự hiếu kính và gửi gắm những mong ước tốt đẹp trong năm mới. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn bày trí mâm ngũ quả hoàn hảo:
3.1. Chọn Chuối Xanh Làm Nền Tảng
Chuối xanh luôn được chọn làm nền để nâng đỡ các loại quả khác trong mâm ngũ quả. Một nải chuối xanh đẹp nên có số lượng quả lẻ (thường là 7 hoặc 9 quả), có kích thước đều nhau và màu xanh tươi. Chuối được đặt ở dưới cùng, tạo thành hình vòng cung tựa bàn tay nâng đỡ, biểu tượng cho sự chở che, gắn kết. Khi sắp xếp, bạn cần đặt nải chuối sao cho chắc chắn, tránh để chuối bị nghiêng hay lung lay. Ngoài ra, chuối nên được giữ nguyên phần cuống để tăng tính thẩm mỹ và tạo cảm giác tươi mới cho mâm ngũ quả.
3.2. Đặt Bưởi Ở Trung Tâm
Quả bưởi lớn, tròn đầy được đặt ngay chính giữa mâm ngũ quả, nằm trên nải chuối. Đây là điểm nhấn quan trọng nhất, thể hiện sự trọn vẹn và đầy đủ. Nên chọn bưởi có màu sắc tươi sáng, như bưởi da xanh, bưởi diễn hoặc bưởi vàng, để làm nổi bật tổng thể. Trước khi đặt bưởi lên mâm, bạn có thể lau sạch vỏ để quả bưởi trông bóng bẩy, đẹp mắt hơn. Một mẹo nhỏ là bạn có thể buộc thêm một chiếc nơ đỏ ở cuống bưởi hoặc gắn thêm nhánh lộc để tăng phần sinh động và mang ý nghĩa may mắn.
3.3. Sắp Xếp Các Loại Quả Khác Một Cách Hài Hòa
Sau khi đặt chuối và bưởi, bạn cần sắp xếp các loại quả còn lại như hồng, cam, lê, và quất xen kẽ xung quanh để tạo sự cân đối. Một mẹo nhỏ khi sắp xếp là chọn các loại quả có kích thước phù hợp, không quá lớn hoặc quá nhỏ so với tổng thể mâm ngũ quả, để tránh làm mất đi sự hài hòa.
-
Hồng và cam: Những quả có màu đỏ, cam rực rỡ nên được đặt ở phía trước hoặc hai bên để tạo điểm nhấn về màu sắc.
-
Lê: Với dáng thuôn dài, lê thường được đặt xen kẽ ở phía sau hoặc giữa các quả khác để làm tăng độ cao, tạo sự cân xứng.
-
Quất: Những quả quất nhỏ xinh với màu vàng óng ánh nên được đặt ở vị trí dễ nhìn thấy, thường là phía trên bưởi hoặc ở các góc mâm ngũ quả để tượng trưng cho tài lộc dồi dào.
3.4. Trang Trí Thêm Cho Mâm Ngũ Quả
Để mâm ngũ quả thêm nổi bật và mang không khí Tết, bạn có thể trang trí bằng cách:
-
Thêm cành đào nhỏ hoặc nhành mai ở các góc của mâm. Những bông hoa đào hoặc hoa mai tươi thắm sẽ làm tăng sự sinh động và mang ý nghĩa may mắn.
-
Dùng dây kim tuyến hoặc đèn led nhỏ quấn quanh mâm để tạo sự lung linh vào buổi tối.
-
Đính thêm các chữ thư pháp hoặc câu đối nhỏ như "Phúc", "Lộc", "Thọ" để tăng tính truyền thống và phong cách riêng cho mâm ngũ quả.
Lưu Ý Khi Bày Mâm Ngũ Quả
Người miền Bắc thường bày mâm ngũ quả vào chiều 30 Tết, khi cả gia đình quây quần bên nhau để chuẩn bị cho lễ cúng giao thừa. Đây là thời khắc thiêng liêng, thể hiện sự gắn kết và cùng hướng đến một năm mới bình an, may mắn. Mâm ngũ quả sau đó được đặt trên bàn thờ tổ tiên và giữ nguyên trong suốt 3 ngày Tết, tượng trưng cho lòng thành kính và sự cầu mong một năm trọn vẹn, viên mãn.
4. Những Lưu Ý Khi Chọn Quả Bày Mâm Ngũ Quả Ngày Tết
Việc chọn lựa các loại quả để bày mâm ngũ quả ngày Tết cần được thực hiện kỹ lưỡng và cẩn thận, là một công việc đơn giản mà còn thể hiện sự khéo léo và tinh tế của gia chủ. Hãy dành thời gian lựa chọn kỹ càng, tuân theo các nguyên tắc truyền thống và ưu tiên ý nghĩa phong thủy để có được một mâm ngũ quả trọn vẹn ý nghĩa cho ngày Tết. Dưới đây là những lưu ý quan trọng để bạn có một mâm ngũ quả vừa đẹp mắt vừa mang ý nghĩa tốt lành:
4.1. Chọn Quả Tươi Và Có Màu Sắc Tươi Sáng
Hãy ưu tiên những loại quả có màu sắc bắt mắt, vỏ sáng bóng và không bị dập nát. Các loại quả tươi không chỉ làm mâm ngũ quả thêm nổi bật mà còn giữ được độ đẹp và hương thơm trong suốt những ngày Tết. Một mẹo nhỏ là bạn nên mua quả vào sáng sớm tại các chợ truyền thống hoặc cửa hàng uy tín để đảm bảo chọn được những loại quả tươi nhất.
-
Chuối xanh: Nên chọn nải chuối có màu xanh đều, không quá chín hoặc ngả vàng. Tránh chọn những quả chuối bị đốm hoặc trầy xước.
-
Bưởi: Chọn những quả bưởi căng mọng, vỏ xanh hoặc vàng óng ánh, tránh bưởi bị úa hoặc mềm nhũn.
-
Cam, hồng, lê: Nên chọn quả có độ tươi, cầm chắc tay, cuống còn nguyên và lá xanh mướt nếu có.
4.2. Tránh Dùng Quả Có Gai
Theo quan niệm phong thủy của người miền Bắc, các loại quả có gai nhọn như sầu riêng, mít không nên xuất hiện trong mâm ngũ quả. Những loại quả này thường bị cho là mang ý nghĩa không tốt, dễ gây xung đột, không hòa hợp. Thay vào đó, hãy chọn những loại quả có bề mặt nhẵn nhụi và mềm mại như bưởi, lê hoặc cam để mang lại cảm giác nhẹ nhàng, bình an.
4.3. Không Chọn Quả Chín Quá
Độ chín của quả ảnh hưởng trực tiếp đến tính thẩm mỹ và thời gian giữ mâm ngũ quả được đẹp. Các loại quả chín quá thường dễ bị hỏng hoặc nứt, làm mất đi vẻ đẹp trang trọng. Nếu muốn mâm ngũ quả giữ được độ tươi trong suốt 3 ngày Tết, bạn có thể bọc quả bằng giấy mềm hoặc bảo quản nơi khô thoáng trước khi bày.
-
Chuối nên chọn loại xanh vừa chín tới, có độ cứng nhất định để làm nền vững chắc.
-
Bưởi và cam cũng cần ở trạng thái vừa chín, tránh chọn quả quá chín dễ bị úa hoặc nhão khi bày lâu.
4.4. Hạn Chế Chọn Quả Quá Lớn
Mâm ngũ quả cần đảm bảo sự cân đối, hài hòa về kích thước và cách sắp xếp. Vì vậy, không nên chọn những loại quả quá to hoặc quá nặng, vì chúng sẽ làm mất đi sự cân đối tổng thể. Kích thước đồng đều giữa các loại quả sẽ giúp mâm ngũ quả trông gọn gàng và hài hòa hơn. Ngoài ra, nếu chọn quả quá lớn, bạn sẽ gặp khó khăn trong quá trình sắp xếp mâm ngũ quả sao cho hài hòa.
-
Quả bưởi nên vừa đủ lớn để làm điểm nhấn, không quá to so với nải chuối.
-
Cam, quất, hồng nên chọn kích thước vừa phải để dễ dàng xếp xen kẽ và làm nổi bật mâm ngũ quả.
4.5. Chọn Quả Theo Mùa Và Tập Tục Địa Phương
Người miền Bắc thường có tập tục chọn các loại quả đặc trưng như chuối, bưởi, hồng, cam và quất để bày mâm ngũ quả. Bạn nên tìm hiểu kỹ về phong tục của từng gia đình hoặc vùng miền để chọn quả phù hợp. Một số loại quả tuy đẹp mắt nhưng không phổ biến trong mâm ngũ quả miền Bắc như dừa hay mãng cầu, do đó bạn nên tránh để giữ đúng nét truyền thống.
4.6. Kiểm Tra Kỹ Chất Lượng Trước Khi Mua
Trước khi mang quả về nhà, hãy kiểm tra kỹ quả không bị thối, nứt hoặc có vết côn trùng cắn, vỏ quả không có dấu hiệu bị hóa chất hoặc chất bảo quản (bề mặt bóng loáng bất thường hoặc có mùi hóa chất). Một mâm ngũ quả chất lượng cao sẽ không chỉ đẹp mắt mà còn an toàn khi sử dụng nếu gia đình muốn ăn quả sau Tết.
>>> Gợi ý thêm: Đặt mua các set quà tết dành biếu gia đình, người thân, bạn bè, đối tác: www.kinhdobakery.com.vn
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc không chỉ là nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên và mong ước một năm mới bình an, sung túc. Với sự hòa quyện giữa ý nghĩa tâm linh và nghệ thuật sắp đặt, mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền. Hãy dành thời gian chọn lựa và bày biện mâm ngũ quả thật ý nghĩa để khởi đầu năm mới trọn vẹn!